Energie besparen is vandaag de dag belangrijker dan ooit. Niet alleen voor je portemonnee, maar ook voor het klimaat en de druk op ons elektriciteitsnet. Gelukkig zijn er heel wat praktische manieren om het energieverbruik in huis te verminderen, zonder in te boeten aan comfort. Sterker nog: met slimme sturingen via Home Assistant wordt besparen zelfs eenvoudiger én efficiënter.
In dit artikel zetten we de 10 meest impactvolle manieren om energie te besparen op een rij, en tonen we hoe Home Assistant hierbij een centrale rol kan spelen.
- LED-verlichting in plaats van halogeen of gloeilampen
Een klassieker, maar nog steeds één van de meest doeltreffende ingrepen: overstappen naar LED-verlichting. LED’s verbruiken tot 80% minder energie dan traditionele lampen en gaan veel langer mee.
Hoe Home Assistant kan helpen:
Met slimme lampen of slimme schakelaars kan je via Home Assistant automatisch verlichting uitschakelen wanneer niemand thuis is of wanneer een ruimte niet gebruikt wordt. Bewegingssensoren maken het helemaal eenvoudig: lichten gaan enkel aan waar nodig, en doven vanzelf na enkele minuten.
- Slimme thermostaten en zoneverwarming
Verwarming is in veel huizen de grootste energieverbruiker. Met een slimme thermostaat en eventueel slimme radiatorknoppen kan je de verwarming beter afstemmen op je leefpatroon.
Hoe Home Assistant kan helpen:
Creëer schema’s op basis van aanwezigheidssensoren.
Laat de verwarming automatisch zakken wanneer ramen openstaan (via een raamsensor).
Zet enkel de kamers warm die in gebruik zijn.
Dit kan je jaarlijks honderden euro’s besparen.
- Apparaten volledig uitschakelen in plaats van stand-by
Veel toestellen (tv, spelconsoles, printers, koffiemachines) verbruiken stroom in stand-by modus. Op jaarbasis kan dat tientallen kWh betekenen.
Hoe Home Assistant kan helpen:
Met slimme stekkers (bijvoorbeeld via Zigbee of Z-Wave) kan je toestellen volledig uitschakelen wanneer ze niet gebruikt worden. Denk aan een automatisatie: “Schakel de tv-hoek volledig uit wanneer iedereen naar bed gaat.”
- Zonnepanelen en slim verbruik
Wie zonnepanelen heeft, haalt het meeste voordeel uit direct eigen verbruik. Hoe meer van je zelfgeproduceerde stroom je onmiddellijk gebruikt, hoe minder je van het net moet halen.
Hoe Home Assistant kan helpen:
Stuur toestellen aan op basis van de zonne-opbrengst (bv. de wasmachine starten bij meer dan 1500 W productie).
Koppel een boiler of warmtepomp zodat die warmte buffert op zonne-energie.
Monitor via dashboards hoeveel van je energie je zelf verbruikt.
- Energie-efficiënte toestellen
Koelkasten, wasmachines en drogers behoren tot de grootste verbruikers. Bij vervanging is het verstandig om te kiezen voor een energiezuinige klasse (A of B).
Hoe Home Assistant kan helpen:
Met een slimme energiemeter (bijvoorbeeld via een P1-meter of een Marstek Venus E batterijmonitor) kan je exact opvolgen hoeveel een toestel verbruikt. Zo kan je beter inschatten of vervanging rendabel is.
- Slim warm waterbeheer
Elektrische boilers of warmtepompboilers kunnen veel verbruiken. Vaak staan ze ingesteld om 24/7 warm water te voorzien, terwijl dat niet altijd nodig is.
Hoe Home Assistant kan helpen:
Stel schema’s in: boiler enkel actief tijdens piekmomenten (bijvoorbeeld ’s ochtends en ’s avonds).
Combineer met zonneproductie: boiler warmt enkel op bij overschot aan zonnestroom.
Dit kan tientallen procenten schelen op de jaarrekening.
- Home Assistant Green als energiezuinige hub
Veel mensen gebruiken nog oude laptops of zware servers voor hun smart home. Dat is vaak overkill én energieverspilling.
De Home Assistant Green is speciaal ontworpen om Home Assistant zuinig te draaien. Het toestel verbruikt amper enkele watts, in tegenstelling tot een klassieke pc of server die tientallen watts kan trekken.
Door over te stappen op energiezuinige hardware bespaar je dus ook permanent stroom, zonder aan functionaliteit in te boeten.
- Ventilatie en koeling slimmer inzetten
Ventilatie is noodzakelijk, maar permanente hoge standen verbruiken veel energie. Airco’s zijn vaak nog grotere stroomslurpers.
Hoe Home Assistant kan helpen:
Laat ventilatie opschakelen op basis van luchtvochtigheid of CO₂-sensoren, in plaats van constant vol vermogen.
Automatiseer zonnewering en rolluiken: hou warmte buiten in de zomer, waardoor de airco minder nodig is.
Integreer weerdata: airco draait enkel wanneer de buitentemperatuur hoger is dan een ingestelde waarde.
- Slim omgaan met was en droog
Een droogkast is een van de duurste toestellen in gebruik. Waar mogelijk is buiten drogen nog steeds de beste optie. Ook wassen op lage temperatuur spaart energie.
Hoe Home Assistant kan helpen:
Automatiseer de start van wasmachine of droogkast op momenten met zonne-opbrengst of lage energietarieven.
Ontvang een melding wanneer de wasmachine klaar is (via energiemeting slimme stekker).
Zo gebruik je apparaten niet alleen energiezuiniger, maar ook slimmer.
- Monitoren en bewustwording
De grootste stap in energie besparen is inzicht krijgen in je verbruik. Zodra je weet welke toestellen de grootste verbruikers zijn, kan je gericht ingrijpen.
Hoe Home Assistant kan helpen:
Gebruik integraties met slimme meters of energiemodules.
Maak duidelijke dashboards die tonen hoeveel energie er realtime wordt verbruikt.
Stel meldingen in bij piekverbruik of wanneer je verbruik boven een bepaald niveau komt.
“Meten is weten” blijft de basis van elke besparing.
Conclusie
Energie besparen hoeft geen beperking te betekenen. Integendeel: met slimme technologie zoals Home Assistant verhoog je niet alleen je comfort, maar gebruik je ook energie op het meest efficiënte moment.
Door te starten met klassiekers zoals LED-verlichting en slimme thermostaten, en verder te bouwen met automatisaties voor zonnepanelen, boilers en apparaten, kan je zonder moeite tientallen procenten besparen op je energiefactuur.
En met de Home Assistant Green doe je dat allemaal vanuit een energiezuinige hub, die zelf amper verbruikt. Slimmer én duurzamer kan haast niet.